Πρώτα απ’ όλα ας δούμε τον ορισμό της ευεξίας από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας/Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας:
“Ευεξία είναι η βέλτιστη κατάσταση των ατόμων και ομάδων”, και με τη λέξη κατάσταση εννοούμε τη σωματική, ψυχική, πνευματική, κοινωνική και οικονομική κατάσταση.
Σύμφωνα δε και με το Global Wellness Institute/Ενώ, κατά το Global Wellness Institute, ο όρος ευεξία περιλαμβάνει 6 διαστάσεις.
Επίσης είναι σημαντικό να αναφερθούμε στον τουρισμό υγείας, στα πλαίσια του οποίου βρίσκεται ο τουρισμός ευεξίας, και με την ευκαιρία αυτή να διαχωρίσουμε τον τουρισμό υγείας από τον ιατρικό τουρισμό, διότι οι όροι αυτοί χρησιμοποιούνται συχνά τελευταία και υπάρχει σύγχυση πολλές φορές. Όπως βλέπουμε και από το σχεδιάγραμμα κατωτέρω, ο ιατρικός τουρισμός λειτουργεί αντιδραστικά, ενώ ο τουρισμός ευεξίας προληπτικά.
Ο ιατρικός τουρισμός, από την άλλη, αφορά άτομα που ταξιδεύουν σε κάποιο μέρος για να έχουν κάποια ιατρική / οδοντιατρική θεραπεία για μια ασθένεια ή πάθηση ή κάποιο θέμα υγείας που έχουν, αναζητώντας χαμηλότερο κόστος περίθαλψης, υψηλότερη ποιότητα περίθαλψης, ταχύτερη & ευκολότερη πρόσβαση ή και διαφορετική περίθαλψη από αυτήν που θα είχαν στον τόπο κατοικίας τους. Αυτές οι θεραπείες συμπεριλαμβάνουν και προβλήματα γονιμότητας ή αισθητικές & πλαστικές επεμβάσεις. Αναφέρεται σε ασθενή άτομα ή άτομα με κάποιο πρόβλημα υγείας.
Στο ακόλουθο διάγραμμα βλέπουμε τα κίνητρα για τον ιατρικό τουρισμό.
Ο τουρισμός ευεξίας αφορά άτομα που ταξιδεύουν σε κάποιο μέρος, αναζητώντας ενεργά και με δική τους πρωτοβουλία δραστηριότητες που θα βοηθήσουν στη διατήρηση ή βελτίωση της προσωπικής τους υγείας και ευεξίας, και αναζητούν αυθεντικές, μοναδικές ή τοπικές εμπειρίες που δεν υπάρχουν στον τόπο κατοικίας τους. Αναφέρεται σε υγιή άτομα. Περιλαμβάνει εγκαταστάσεις όλων των ειδών, τα spas (hotel & resort spas, day spas, beauty salons, cruise ship spas), κέντρα θαλασσοθεραπείας, ιαματικά κέντρα, health & fitness centers, σε μερικές περιπτώσεις/χώρες και τον αθλητικό τουρισμό (όχι επαγγελματικό), καθώς και όλες τις δραστηριότητες και τα προγράμματα ευεξίας (όπως διάφορα retreats). Τι ακριβώς εννοούν και τι αναζητούν οι τουρίστες όταν αναφέρονται σε τουρισμό ευεξίας, το βλέπουμε στο ακόλουθο σχεδιάγραμμα, με 1ο τα spas.
Τι ενδιαφέρει περισσότερο τον τουρίστα ευεξίας; Σύμφωνα με έρευνες στον κλάδο, βλέπουμε στον ακόλουθο πίνακα τις πιο δημοφιλείς υπηρεσίες, με πρώτο βέβαια καθαρά το μασάζ, μετά τις θεραπείες σώματος, τον διαλογισμό και τις θεραπείες προσώπου κατά σειρά.
Για να καταλάβουμε τη σημασία τού κλάδου της ευεξίας και ειδικότερα του τουρισμού ευεξίας, αρκεί να δούμε το μέγεθός τους παγκοσμίως.
Ποιος είναι ο τουρίστας ευεξίας; Αναφερόμενοι στον τουρίστα ευεξίας, μπορούμε να πούμε ότι υπάρχουν 2 τύποι τουρίστα ευεξίας, δηλαδή ο πρωτεύων και ο δευτερεύων. Ο πρωτεύων έχει σαν κύριο κίνητρο για το ταξίδι του ή για τον προορισμό του την ευεξία, ενώ ο δευτερεύων ταξιδεύει για επαγγελματικούς λόγους ή για διακοπές και επιθυμεί να διατηρήσει την ευεξία του συμμετέχοντας σε δραστηριότητες ευεξίας. Ανάλογα με τον τόπο προέλευσης, υπάρχει ο διεθνής και ο εγχώριος τουρίστας ευεξίας. Γιατί τουρισμός ευεξίας; • Είναι από τους μεγαλύτερους και ταχύτερα αναπτυσσόμενους κλάδους παγκοσμίως, προσφέροντας 100εκ. θέσεις εργασίας και 9% του παγκόσμιου ΑΕΠ. • H ευεξία είναι μια μεγάλη διεθνής καταναλωτική τάση. • Ο τουρισμός ευεξίας αναπτύσσεται ταχύτερα -με 9,1% ετησίως- από όλο τον τουριστικό κλάδο (6,2%). • Ο τουρίστας ευεξίας είναι τουρίστας υψηλού οικονομικού προφίλ, κάτι που φαίνεται πολύ καθαρά και στο παρακάτω διάγραμμα. Ιδιαίτερα βλέπουμε ότι ο εγχώριος τουρίστας ευεξίας ξοδεύει 178% περισσότερο από τον μέσο τουρίστα.
• Κάθε τουρίστας (εγχώριος ή διεθνής, σε διακοπές ή σε επαγγελματικό ταξίδι) είναι δυνητικά τουρίστας ευεξίας. • Ο τουρισμός ευεξίας λειτουργεί προληπτικά. • Μπορεί να οργανωθεί σε οποιονδήποτε προορισμό, οποιαδήποτε εποχή. • Μπορεί να ενισχύσει και να προβάλει τα τοπικά και εθνικά χαρακτηριστικά μιας χώρας/περιοχής και φυσικά να βοηθήσει την επιχειρηματικότητα. • Αυξάνει το εισόδημα, δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας και φυσικά συμβάλλει στη βελτίωση της ευεξίας του γενικού πληθυσμού της χώρας.
Πώς μπορεί να βοηθήσει o τουρισμός ευεξίας τα ξενοδοχεία; • Η ύπαρξη spa & wellness facilities & services αποτελεί πλέον έναν σημαντικό λόγο επιλογής ενός ξενοδοχείου/προορισμού. • Εκτός του μέσου όρου των εσόδων, αυξάνει και ο βαθμός ικανοποίησης των πελατών κατά τη διάρκεια της διαμονής τους. • H ποιότητα ύπνου και η απόδοση των πελατών στην εργασία τους, αλλά και γενικότερα στην καθημερινή τους ζωή, βελτιώνεται μετά από την παραμονή τους σε ένα ξενοδοχείο με spa & wellness offering. • Οι τουρίστες ευεξίας ξοδεύουν διπλάσια σε F & B, μένουν 1,5 μέρα περισσότερο κατά μ.ό. και είναι κατά 33% περισσότερο πιθανόν να κλείσουν σουίτα για τη διαμονή τους. • Μελέτες επίσης έχουν δείξει ότι, καθαρά από οικονομικής άποψης, ένα spa, εκτός των εσόδων που φέρνει, συμβάλλει στην αύξηση του λεγόμενου RevPAR (έσοδα ανά διαθέσιμο δωμάτιο) κατά τουλάχιστον 10-11%.
Μάλιστα, η συζήτηση είναι πλέον όχι μόνο για το ROI – Return On Investment, κάτι που ενδιαφέρει φυσικά έναν ξενοδόχο/ επενδυτή, αλλά τώρα και για το ROW - Return on Wellness!
Να πούμε εδώ επίσης, ότι ο τουρισμός ευεξίας δεν αναφέρεται μόνο στα spas αλλά και σε πολλές άλλες υπηρεσίες και προγράμματα, όπως βλέπουμε και στην εικόνα παρακάτω, αλλά και σύμφωνα με τις 6 διαστάσεις της ευεξίας που αναφέραμε προηγούμενα. Κάποια παραδείγματα είναι η διατροφή, ο διαλογισμός, yoga, fitness, ομορφιά, μαθήματα αυτό-βελτίωσης κ.α. Κάτι το οποίο οι ξενοδόχοι και τα τμήματα recreation/wellness/fitness/spa πρέπει να προσέξουν ιδιαίτερα επίσης, είναι οι διάφορες δραστηριότητες στη φύση, που είναι μια πολύ ανερχόμενη τάση (back to nature) και θα επικρατήσει πολύ, ιδιαίτερα τώρα στη μετά τον COVID-19 περίοδο.
Σε μια έρευνα που έγινε πρόσφατα σχετικά με το όταν πάψουν να υπάρχουν οι περιορισμοί στα ταξίδια, το 42% των ερωτηθέντων απάντησε ότι σκοπεύει να κάνει πιο πολλές διακοπές ευεξίας.
Τι κάνουν τα ξενοδοχεία; Την ταχύτερη ανάπτυξη στον κλάδο του τουρισμού ευεξίας παρουσιάζουν τα hotel/resort spas, με 37% αύξηση στον αριθμό νέων εγκαταστάσεων. Όλες οι μεγάλες αλυσίδες ξενοδοχείων (MARIOTT, SIX SENSES, STARWOOD, IHG, FOUR SEASONS, VANYIN RANCH) επενδύουν πολύ σοβαρά στον κλάδο της ευεξίας, με τη δημιουργία νέων προγραμμάτων ευεξίας ή και την εξαγορά εξειδικευμένων εταιρειών ευεξίας, όπως έκανε για παράδειγμα η HYATT με την EXHALE, και το Intercontinental Hotel Group με την εξαγορά -και την ένταξη στο δίκτυό του- της βραβευμένης ως κορυφαίας τα τελευταία 3 χρόνια ξενοδοχειακής αλυσίδας Six Senses. H RITZ CARLTON ετοιμάζει το 1ο κρουαζιερόπλοιο με μεγάλη έμφαση στα προγράμματα ευεξίας, ενώ είναι πολλές οι εταιρείες κρουαζιέρας που έχουν φτιάξει spa στα κρουαζιερόπλοιά τους. Οι άνθρωποι, μετά από αυτή την τόσο δύσκολη περίοδο με μεγάλα διαστήματα εγκλεισμού και αποκλεισμού, θα στραφούν ακόμη περισσότερο στη βελτίωση της σωματικής, ψυχικής και πνευματικής τους υγείας και θα θελήσουν να ξεφύγουν, να ταξιδέψουν και να συνδυάσουν τις διακοπές τους με προγράμματα ευεξίας.
Μερικές τάσεις στα ταξίδια και τον τουρισμό ευεξίας: • «Healthy» hotels • Αυθεντικές εμπειρίες • Wellness Cruises (Viking, Carnival, Celebrity, Queen Mary 2) • Wellness σε αεροδρόμια (massage chairs, spas, fitness, sleep) • Back to nature / Outdoor activities • Wellness Escapes • Wellness ‘villages’ / wellness real estate
